24 października 2018 r. Sejm uchwalił Ustawę o ustanowieniu Święta Narodowego z okazji Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Mówiąc prościej – 12 listopada mamy jednorazowe święto i dzień wolny.
W związku z tym pojawia się kilka pytań:
- Kto pokryje koszty związane z ewentualnym zamknięciem gabinetu przez dodatkowy dzień? (tak wiem, to pytanie retoryczne)
- Co z zapisanymi na ten dzień klientkami?
- Czy jeśli będziesz chciała pracować, to czy możesz w tym dniu otworzyć gabinet?
- Co z pracownikami?
- Co w sytuacji, w której chcesz pracować, ale nie masz „co zrobić” z dzieckiem, bo żłobek, przedszkole czy szkoła są w tym dniu zamknięte?
Najłatwiej odpowiedzieć na ostatnie pytanie: jak zwykle to Ty masz problem i musisz go rozwiązać we własnym babciowo-ojcowo-opiekunkowo-urlopowym zakresie. Nie pierwszy i nie ostatni raz. To przecież oczywiste, że rodzice mogą wziąć 2 miesiące wolnego w wakacje, 2 tygodnie w ferie i podczas przerw świątecznych… Oczywista oczywistość.
Czy 12 listopada trzeba zamknąć salon kosmetyczny? Jak to wygląda od strony prawnej?
We wspomnianej wyżej ustawie jest zapis:
Art. 1. Dzień 12 listopada 2018 r. jest uroczystym Świętem Narodowym.
i
Art. 2. Dzień 12 listopada 2018 r. jest dniem wolnym od pracy.
Aby wyciągnąć z tych zapisów konkretne wnioski musimy odnieść się do Kodeksu Pracy. Tam z kolei przeczytamy:
Art. 151.9. § 1. Dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy. (…)
Żeby nie było tak różowo, 12 listopada nie ma we wspomnianej ustawie, która mówi o dniach wolnych od pracy – pomysł jest delikatnie mówiąc świeży. Niemniej jednak, wszyscy profesjonaliści w swoich interpretacjach odnoszą się właśnie do Kodeksu Pracy.
Czytajmy dalej:
Art. 151.10. Praca w niedziele i święta jest dozwolona:
(…)
9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
(…)
b) zakładach świadczących usługi dla ludności. (…)
Przyjmuje się, że działalność usługowa jest dozwolona w niedziele i święta, nawet te z zakazem handlu. Na marginesie warto wspomnieć, że 12 listopada zakaz handlu nie będzie obowiązywał, ale to nas jakoś szczególnie nie interesuje, bo główną działalnością salonów jest jednak działalność usługowa.
Żeby znowu nie było za różowo i zbyt oczywiście, muszę dodać, że w przepisach nie ma niestety mowy o salonach kosmetycznych czy fryzjerskich. Można by było więc snuć wątpliwości, czy aby na pewno wizyta u kosmetyczki czy fryzjera jest „konieczna ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności” no ale… W praktyce salony w galeriach handlowych i inne obiekty usługowe są otwarte w niedzielę właśnie na podstawie tego przepisu. Dla formalności muszę dodać, że nie znalazłam również nigdzie oficjalnej definicji/listy zakładów świadczących usługi dla ludności i mam duże wątpliwości, czy taka lista w ogóle istnieje…
Czy 12 listopada w salonie kosmetycznym mogą pracować pracownicy?
Tutaj znowu należy odnieść się do zapisów kodeksu pracy:
Art. 151.11. § 1. Pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w przypadkach, o których mowa w art. 151.10 pkt 1–9 i 11 oraz w przepisach ustawy, o której mowa w art. 151.9b, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:
1) w zamian za pracę w niedzielę – w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli;
2) w zamian za pracę w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego.
Jeśli udzielenie dnia wolnego nie jest możliwe, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% za każdą godzinę pracy w niedzielę lub święto.
UWAGA! To spory skrót – sama esencja. Jeśli interesują Cię szczegółowe regulacje odnośnie pracy w niedziele i święta zajrzyj koniecznie do Kodeksu pracy.
Podsumowując, w niedzielę lub święto pracownik może pracować, ale należy mu się dodatkowy dzień wolny lub 100% większe wynagrodzenie.
To w końcu można pracować tego dwunastego, czy nie?
Wszelkie znaki na niebie i ziemi wskazują na to, że można, ale jeśli ktoś się strasznie uprze, to pewnie znajdzie jakiś argument za tym, że nie można. Niemniej jednak skoro nawet sklepy będą w tym dniu normalnie funkcjonować, to w praktyce szansa na to, żeby ktoś się „upierał” są raczej niewielkie. Jeśli chcesz mieć absolutną pewność, zaczekaj aż nowa ustawa będzie oficjalnie obowiązywać (po podpisie Prezydenta) i skontaktuj się z lokalnym urzędem. W tej chwili raczej nie ma co liczyć na oficjalne stanowiska, bo na etapie prac w senacie treść ustawy może się jeszcze zmienić. W przypadku zatrudniania pracowników najlepiej będzie skontaktować się z Okręgowym inspektoratem Państwowej Inspekcji Pracy.
Praca 12 listopada w salonie kosmetycznym – co z klientkami?
Jeśli zdecydujesz się na pracę 12 listopada, warto skontaktować się ze wszystkimi klientkami, które masz umówione na ten dzień. Może okazać się, że część z nich zechce zrobić sobie długi weekend i gdzieś wyjechać lub po prostu spędzić ten czas w inny sposób. Może okazać się również, że klientka będzie miała problem ze zorganizowaniem opieki dla dziecka (placówki oświatowe będą przynajmniej w większości zamknięte) i będzie zmuszona zrezygnować z wizyty.
Warto zawczasu przełożyć te wizyty, żebyś nie musiała pół dnia niepotrzebnie „tkwić” w gabinecie. Oczekiwanie na to, że klientki zadzwonią i odwołają wizytę może okazać się zbytnim optymizmem. Tym bardziej, że wcześniej jest weekend. Często działamy na ostatnią chwilę, a tu nieszczęśliwie „ostatnia chwila” przypada na wolny dzień, w którym raczej nikt nie będzie telefonował.
Na kiedy przełożyć? Z tym może być już niestety spory problem. Dla gabinetów, które mają zapełnione grafiki dodatkowe święto może oznaczać konieczność pracy po godzinach w kolejnych dniach… 🙁
Dla równowagi inny scenariusz: wolny dzień może zachęcić Twoje klientki do dbania o urodę i będziesz mieć w tym dniu dodatkową pracę. Jeśli chcesz to wykorzystać, ogłoś odpowiednio wcześniej, że dwunastego pracujesz i przyjmujesz zapisy.
Niezależnie od decyzji jaką podejmiesz, napisz o niej koniecznie na stronie internetowej swojego gabinetu i na profilach w mediach społecznościowych.
Uwaga na zmiany – śledź rozwój sytuacji!
To, co napisałam powyżej wynika z przepisów, ale nie gwarantuję Ci absolutnie, że ktoś sobie tego inaczej nie zinterpretuje, bo wiemy jak to czasami wygląda w praktyce… Wystarczy spojrzeć choćby na zamieszanie, które powstało przy okazji wprowadzania zakazu handlu w niedzielę, skutkujące magicznymi przeobrażeniami sklepów w dworce i placówki pocztowe…
Dodatkowo, jak już wcześniej wspominałam, sama Ustawa o ustanowieniu Święta Narodowego z okazji Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej może ulec zmianie. Wszystko rozstrzygnie się jutro w Senacie i później w Pałacu Prezydenckim.
Jeśli coś się zasadniczo zmieni, dam Ci znać również w tym artykule (dodam aktualizację). Kontrowersji związanych z tą ustawą jest naprawdę bardzo dużo, więc niewykluczone, że ostatecznie będzie to wyglądało inaczej – trzymaj rękę na pulsie!
AKTUALIZACJA z dnia 26.10.2018
Dziś Senat wprowadził zmiany w projekcie ustawy i skierował ją ponownie do sejmu. Co się zmieniło? Z informacji prasowych (bo oficjalnych jeszcze nie ma) wynika, że 12 listopada jednak wprowadzono zakaz handlu, taki jak obowiązuje w 2 niedziele w miesiącu i w inne święta państwowe. Dokładniejsze informacje przekażę Wam, jak tylko pojawią się one w oficjalnej formie.
W praktyce dla gabinetów kosmetycznych i fryzjerskich niewiele to zmienia. Jedynie salony zlokalizowane w centrach handlowych mogą mieć problem z pracą w tym dniu.
Najbliższe posiedzenie Sejmu odbędzie się w dniach 7-9 listopada, więc zaledwie kilka dni przed planowanym świętem… Tak poważne zmiany, ingerujące w grafiki mnóstwa firm powinny być wprowadzane z dużym wyprzedzeniem. Być może posłowie spotkają się wcześniej, żeby doprowadzić sprawę do końca w minimalnym, w miarę przyzwoitym terminie… Zobaczymy.
AKTUALIZACJA z dnia 27.10.2018
1. Są już oficjalne dokumenty z senatu i tutaj bez niespodzianek: zasadnicza zmiana w stosunku do pierwotnej ustawy to wprowadzenie zakazu handlu w dniu 12 listopada. Reszta to zmiany kosmetyczne.
W uzasadnieniu czytamy:
Senat podzielił opinię partnerów społecznych, reprezentujących pracowników handlu (m. in. NSZZ „Solidarność”), że pracownicy handlu nie mogą być traktowani gorzej niż pracownicy innych działów gospodarki. Zdaniem Wysokiej Izby, Parlament powinien być konsekwentny w swoich ocenach i preferencjach dotyczących ochrony pracownika i działania w interesie rodziny. Nie znaleziono merytorycznego uzasadnienia, aby w przypadku nowo stanowionego święta odstąpić od poglądów i idei przyświecających Parlamentowi w momencie uchwalania ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni.
Jeśli potrzebujesz więcej informacji na ten temat, zajrzyj na stronę Senatu TUTAJ.
2. Opublikowałam artykuł z wynikami ankiety, w której pytałam właścicieli gabinetów kosmetycznych, czy 12 listopada będą pracować, czy może zamkną gabinet. W ankiecie wzięło udział w sumie 197 osób, także całkiem spora grupa. Wyniki ankiety możesz zobaczyć TUTAJ.
AKTUALIZACJA z dnia 4.11.2018
O rozwianie wątpliwości związanych z pracą w dniu 12 listopada poprosiłam przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy. W TYM artykule znajdziesz informację, jaką odpowiedź otrzymałam.
AKTUALIZACJA z dnia 08.11.2018
Mamy już oficjalne stanowisko z biura Głównego Inspektora Pracy w sprawie pracy gabinetów kosmetycznych 12 listopada! Zadałam pytanie:
W związku z faktem, że znamy już ostateczny kształt przepisów, chciałabym wrócić do pytania przesłanego kilka dni temu i poprosić o informację, czy:
1. 12 listopada mogą otworzyć gabinety kosmetyczne właściciele gabinetów, którzy nie zatrudniają pracowników i pracować w nich jak w dniu roboczym?
2. 12 listopada mogą pracować w gabinetach kosmetycznych osoby zatrudnione tam na umowę o pracę?
3. 12 listopada mogą pracować w gabinetach kosmetycznych osoby zatrudnione tam na umowę zlecenie?
Odpowiedź, którą dziś dostałam:
Szanowna Pani, działalność gabinetu kosmetycznego jako działalność usługowa nie jest objęta działaniem ustawy o ograniczeniu handlu, zatem w przypadku pracowników takich placówek mają zastosowanie ogólne przepisy Kodeksu pracy określające zasady świadczenia pracy w niedziele i święta.
Czyli mówiąc bardziej zrozumiale, wracamy do zasad, które opisałam w głównej części tego artykułu.
Napisz w komentarzu, czy zamierzasz pracować 12 listopada.
