Czy podczas zakazu dla naszego PKD w salonie można organizować szkolenia?

Czy mimo zakazu pracy dla salonów kosmetycznych i fryzjerskich możesz u siebie zorganizować szkolenie, np. z wykonywania jakiegoś zabiegu?

Od wczoraj zasypujecie mnie pytaniami, czy podczas zakazu pracy dla salonów można organizować szkolenia. Nic dziwnego – wydaje się to całkiem sensownym pomysłem na podreperowanie budżetu w tym trudnym czasie.

Zanim przejdziemy do zasadniczego tematu, wspomnę tylko, że w TYM (wczorajszym) artykule odpowiedziałam na dwa istotne dla nas w tej chwili pytania (plus na kilkanaście innych), mianowicie:

czy podczas zakazu pracy salonów można wykonywać jakiekolwiek czynności zawodowe niezwiązane z wykonywaniem zabiegów klientkom,
czy te wszystkie zakazy są zgodne z prawem i czy w związku z tym trzeba ich przestrzegać.

Jeśli jeszcze nie znasz odpowiedzi na te pytania, zacznij od TEGO artykułu. Nie będę do nich już tutaj wracać.

Jakie przepisy regulują obecnie organizowanie szkoleń?

Na wstępie warto zaznaczyć, że w przepisach nie znajdziemy sformułowanej jasno i wprost odpowiedzi na pytanie, czy salon kosmetyczny/fryzjerski może organizować zwykłe, komercyjne szkolenia np. z wykonywania manicure. Jak zwykle więc (niestety) trzeba sobie różne rzeczy analizować, interpretować i wysnuwać własne wnioski, nie mając przy tym gwarancji, że nasz tok rozumowania spotka się ze zrozumieniem osoby, która akurat wpadnie na pomysł, żeby nas skontrolować…

Zacznijmy od tego, co mamy zapisane w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 19 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (klik), jednocześnie uwzględniając zmiany z dzisiejszego Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 marca 2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (klik). Czyli krótko mówiąc, w pierwotnym rozporządzeniu i w tym wczorajszym, które zmienia pierwotne w niektórych punktach.

O organizacji „kongresów, konferencji, spotkań”

W rozporządzeniu czytamy:

Do dnia 9 kwietnia 2021 r. prowadzenie przez przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz przez inne podmioty działalności związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając działalności polegające na zarządzaniu i dostarczaniu pracowników do obsługi terenów i obiektów, w których te imprezy mają miejsce (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 82.30.Z), jest dopuszczalne, pod warunkiem realizowania tego rodzaju działalności za pośrednictwem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

Sprawdźmy, czego dokładnie dotyczy PKD 82.30.Z:

82.30.Z – Działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów
Kod jest dozwolony dla osób fizycznych.
Podklasa ta obejmuje:
– organizację, promocję i/lub zarządzanie imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając zarządzanie i dostarczenie pracowników do obsługi obiektów, w których te imprezy mają miejsce.

Ta działalność jest możliwa wyłącznie online. Mamy jednak jeszcze jedno PKD, które znacznie lepiej opisuje szkolenia, które mogłyby się odbywać w salonach kosmetycznych i właśnie z tego PKD korzysta najwięcej firm szkoleniowych:

85.59.B – Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane
Podklasa ta obejmuje:
– edukację, w której nie da się zdefiniować poziomu nauczania,
– działalność placówek kształcenia praktycznego, placówek kształcenia ustawicznego oraz ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego,
– korepetycje, włączając korepetycje z języków obcych,
– działalność ośrodków prowadzących kursy wyrównawcze,
– kursy przygotowujące do egzaminu z wiedzy zawodowej,
– kursy komputerowe,
– naukę religii,
– kursy udzielania pierwszej pomocy,
– szkoły przetrwania,
– szkolenia z zakresu komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
– kursy szybkiego czytania,
– pozostałe pozaszkolne formy edukacji związane głównie z rozwijaniem własnych zainteresowań, uzyskiwaniem i uzupełnianiem wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych oraz doskonaleniem zawodowym (włączając: kwalifikacyjne kursy zawodowe, kursy umiejętności zawodowych, kursy kompetencji ogólnych, turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników).
Podklasa ta nie obejmuje:
– edukacji sklasyfikowanej w podklasach od 85.10.Z do 85.59.A.

O tym kodzie PKD nie ma w rozporządzeniu ani słowa. Można by było więc przypuszczać, że taka działalność jest możliwa (skoro nie jest zakazana). Sprawa jednak nie jest taka prosta, bo dodatkowo mamy ograniczenia w ilości osób, które mogą spotykać się ze sobą w różnych sytuacjach.

O zakazie zgromadzeń…

W pierwotnym rozporządzeniu – z 19.03 (po uzupełnieniu wynikającym z nowego rozporządzenia – z 25.03) czytamy:

11. Do odwołania zakazuje się organizowania i udziału w innych niż określone w ust. 1 zgromadzeniach, w tym imprezach, spotkaniach i zebraniach niezależnie od ich rodzaju, z wyłączeniem:
1) spotkań lub zebrań służbowych i zawodowych;
2) imprez i spotkań do 5 osób, które odbywają się w lokalu lub budynku wskazanym jako adres miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, która organizuje imprezę lub spotkanie; do limitu osób nie wlicza się osoby organizującej imprezę lub spotkanie oraz osób wspólnie z nią zamieszkujących lub gospodarujących;
3) zgrupowań, spotkań lub zebrań związanych z realizacją zadań mających na celu zwalczanie lub zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych zwierząt, w tym zwierząt wolno żyjących (dzikich).
12. Do liczby osób, o której mowa w ust. 11 pkt 2, nie wlicza się osób zaszczepionych przeciwko COVID-19.
13. Zakazu, o którym mowa w ust. 11, nie stosuje się w przypadku przeprowadzania:

I tu jest lista wyłączeń, która liczy aż 29 punktów. Nie będę ich tutaj wszystkich wklejać, bo nie widzę sensu. Zostawię jedynie te punkty, które mogą nam cokolwiek rozjaśnić.

1) szkoleń lub egzaminów w ramach kształcenia w zawodach medycznych;
7) szkoleń, kursów, egzaminów, testów i kwalifikowania związanych z uprawnieniami wynikającymi z przepisów o drogach publicznych, ruchu drogowym, transporcie drogowym, transporcie kolejowym, kierujących pojazdami, przewozie towarów niebezpiecznych, dozorze technicznym oraz przepisów prawa lotniczego;
9) kursów w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy;
11) egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie i egzaminu zawodowego, w tym przeprowadzanego w ośrodkach egzaminacyjnych zlokalizowanych u pracodawców;
12) szkoleń dla egzaminatorów egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu zawodowego oraz prac osób uczestniczących w sprawdzaniu i ocenianiu prac egzaminacyjnych egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu zawodowego;
14) szkoleń wstępnych w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;
18) próbnego zastosowania materiałów egzaminacyjnych w postaci propozycji zadań, zadań egzaminacyjnych oraz ich zestawów do przeprowadzenia egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego oraz testów diagnostycznych w zakresie poziomu przygotowania uczniów albo zdających do egzaminu ósmoklasisty i egzaminu maturalnego;
23) szkoleń lub egzaminów w ramach kształcenia specjalizacyjnego lekarzy weterynarii;
27) egzaminu dyplomowego w szkole artystycznej, o którym mowa w art. 44zn ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty;
29) egzaminów ze znajomości przepisów dotyczących posiadania i używania broni oraz umiejętności posługiwania się bronią, o których mowa w art. 16 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2020 r. poz. 955).

Przykłady egzotyczne, ale użyłam ich nie bez powodu – chodziło mi o to, że mamy tutaj wyjątki związane z:

kształceniem zawodowym,
egzaminami w szkołach (np. matura), egzaminami zawodowymi, uprawnieniami (posługiwanie się bronią),
szkoleniami i egzaminami dotyczącymi kluczowych umiejętności (np. pierwsza pomoc, BHP).

Na liście nie ma niczego, co odnosiłoby się do zwykłych, komercyjnych szkoleń organizowanych przez zwykłe firmy. Moim zdaniem nie ma więc powodu, żeby podejrzewać, że wyjątek mógłby dotyczyć np. szkolenia z manicure organizowanego przez właścicielkę zamkniętego salonu beauty.

Skoro nie dotyczą nas wyjątki, możemy się opierać wyłącznie na tym, co cytowałam na początku, czyli:

11. Do odwołania zakazuje się organizowania i udziału w innych niż określone w ust. 1 zgromadzeniach, w tym imprezach, spotkaniach i zebraniach niezależnie od ich rodzaju, z wyłączeniem:
1) spotkań lub zebrań służbowych i zawodowych;
2) imprez i spotkań do 5 osób, które odbywają się w lokalu lub budynku wskazanym jako adres miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, która organizuje imprezę lub spotkanie; do limitu osób nie wlicza się osoby organizującej imprezę lub spotkanie oraz osób wspólnie z nią zamieszkujących lub gospodarujących;

Spotkania i zebrania służbowe to raczej zebrania w ramach własnego zespołu (szef, pracownicy) – czyli “odpada”. Przy okazji przypomnę, że w wytycznych sanitarnych (klik) miałyśmy i mamy taki punkt:

Ograniczenie do niezbędnego minimum spotkań i narad wewnętrznych; spotkania powinny być przeprowadzane przy otwartych oknach z zachowaniem rekomendowanych odległości pomiędzy osobami (zalecane co najmniej 1,5 m między pracownikami).
Preferowane odprawy zdalne (kontakt telefoniczny lub mailowy).
Organizacja stanowisk pracy z uwzględnieniem wymaganego dystansu między pracownikami (zalecane co najmniej 1,5 m).

Więc nawet w przypadku spotkań z pracownikami zaleca się spotkania zdalne. Wróćmy jednak do szkoleń.

Drugi punkt, czyli:

2) imprez i spotkań do 5 osób, które odbywają się w lokalu lub budynku wskazanym jako adres miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, która organizuje imprezę lub spotkanie; do limitu osób nie wlicza się osoby organizującej imprezę lub spotkanie oraz osób wspólnie z nią zamieszkujących lub gospodarujących;

nie mówi nam bezpośrednio o szkoleniach w kontekście, który jest dla nas istotny, ale skoro w wyjątkach od tego przepisu pojawia się kilkadziesiąt rozmaitych opcji szkoleń i egzaminów (kilka wymieniłam powyżej), to ciężko by było wysnuć wniosek, że akurat nasze szkolenie nie jest omawianą tutaj „imprezą i spotkaniem”.

WIĘC…

Zakładając więc, że ten punkt nas dotyczy, a omówione wyjątki nas nie dotyczą, miałybyśmy taką konkluzję: można organizować szkolenia do 5 osób (właściciel salonu nie wlicza się do tego limitu).

ALE

Zerknij jeszcze na zaznaczony fragment:

2) imprez i spotkań do 5 osób, które odbywają się w lokalu lub budynku wskazanym jako adres miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, która organizuje imprezę lub spotkanie; do limitu osób nie wlicza się osoby organizującej imprezę lub spotkanie oraz osób wspólnie z nią zamieszkujących lub gospodarujących;

Mowa tu o:

„miejscu zamieszkania lub pobytu” – czy siedziba firmy jest „miejscem zamieszkania lub pobytu”?
„osoby, która organizuje imprezę lub spotkanie”,
„osób wspólnie z nią zamieszkujących lub gospodarujących”.

Tak sformułowany zapis wydaje się odnosić raczej do spotkań prywatnych…

Mamy tutaj bardzo niejasną sytuację, której ja nie jestem w stanie rozstrzygnąć… Sprawa jest bardzo świeża, brak jeszcze aktualnych analiz…

ALE

Ten sam zapis pojawiał się również w przeszłości, we wcześniejszych rozporządzeniach. Postanowiłam więc poszukać interpretacji tamtych zapisów.

Analizy analogicznych zapisów z wcześniejszych rozporządzeń

Znalazłam cztery przydatne źródła.

PIERWSZE

Na blogu Kancelarii prawnej “SPCG” (klik) w grudniu 2020 roku pojawił się artykuł, w którym przeprowadzono podobną analizę. Autorzy w oparciu o przepisy analogiczne do tych, które obowiązują, teraz stanęli na stanowisku, że ich zdaniem szkoleń nie można przeprowadzać (chyba że są to spotkania służbowe lub są na liście wyjątków, co jak już wiemy, naszej sprawy nie załatwia).

Mój wniosek: nie można.

DRUGIE

Takie same wnioski znajdują się w analizie opublikowanej na stronie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie dotyczącej szkoleń organizowanych z funduszy unijnych (klik).

Mój wniosek: nie można.

TRZECIE

Na stronie Polskiej Izby Firm Szkoleniowych (klik) znalazłam analizę, z której moim zdaniem wynika, że jednak można byłoby powołać się na ten wyjątek 5 osób:

Tym samym należałoby przyjąć, że w przypadku uznania szkoleń za spotkanie lub zebranie i brak spełnienia przesłanek wskazanych w pkt 1) lub 2), szkolenia takie są aktualnie zakazane. Spełnienie wskazanych powyżej przesłanek przez konkretne szkolenie stacjonarne wymaga indywidualnej analizy i nie jest możliwe sformułowanie ogólnej interpretacji. W każdym wypadku należy mieć na względzie także inne, ogólne przepisy na czas pandemii i odpowiedzialność organizatora za przestrzeganie prawa i za bezpieczeństwo swojego personelu, uczestników i prowadzących szkolenie.

Mój wniosek: można do 5 osób (?) (bo to jest przesłanka z punktu 2), ale nie na pewno, bo „wymaga indywidualnej analizy”.

CZWARTE

Na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich (klik) opublikowano odpowiedź na pytanie osoby, która chciała organizować szkolenia na przewodnika górskiego i nie wiedziała, czy może to robić. Temat szkolenia dalece odległy od branży beauty, ale sytuacja analogiczna do naszej. Znajdziemy tam następującą opinię:

Organizacja szkoleń powinna być zatem w obecnym stanie prawnym dopuszczalna, jeśli odbywa się w jeden z następujących sposobów:
– Zdalnie
– W ramach kategorii szkoleń dopuszczonych w przepisach rozporządzenia, np.: szkolenie z prowadzenia działań w terenie górskim dla Straży Granicznej
– Jako „spotkanie służbowe lub zawodowe”. Określenie to nie zostało zdefiniowane w przepisach rozporządzenia, nie sposób zatem wskazać jednoznacznie, jakie rodzaje spotkań należy uznać za dozwolone. Wydaje się, że taki charakter miałoby przykładowo szkolenie prowadzone w celu pogłębiania kompetencji osób z tego samego grona zawodowego, np. zatrudnionych w tym samym miejscu.

Zdalnie – odpada, na liście wyjątków nas nie ma, spotkanie służbowe – odpada.

Mój wniosek: nie można.

Niby wiemy już więcej, jednak w żadnym z tych czterech miejsc nie był omówiony temat, nazwijmy go w skrócie „miejsca zamieszkania lub pobytu”. Nikt nie powoływał się na ten konkretny wyjątek (5 osób) w celu uzasadnienia, że można organizować szkolenia. Nikt nie analizował, o co chodzi z tym „miejscem zamieszkania lub pobytu”…

Przypomnę również, że wszystkie te materiały były publikowane kilka miesięcy temu, ale odnosiły się one do właściwie identycznie brzmiących przepisów jak te, które wprowadzono obecnie.

STRONY RZĄDOWE

Strony rządowe niestety milczą (przynamniej mi nie udało się niczego znaleźć, a naszukałam się solidnie) w sprawie szkoleń. Znajdziemy tam jedynie wytyczne sanitarne, których należy przestrzegać, organizując szkolenia (klik), ale to żaden argument, bo podobnie jak inne wytyczne, były one publikowane po ubiegłorocznym lockdownie, kiedy prędzej czy później otwarte zostało właściwie wszystko. Sam fakt istnienia tych wytycznych nie jest więc argumentem za tym, że można takie szkolenia w tej chwili organizować.

Na koniec dodam, że jedna z czytelniczek przesłała screena z odpowiedzią na pytanie, czy działalność z kodem 85.59.B jest obecnie zakazana. Pytanie zostało zadane na czacie na stronach gov.pl. Odpowiedź brzmiała, że jest zakazana. Nie mogę jednak wysnuwać kategorycznych wniosków ze screena z czatu. Potraktujcie więc to bardziej w charakterze „kamyka” do tego “nieszczęsnego” ogródka…

Co z tego wszystkiego wynika?

Moim zdaniem więcej wskazuje na to, że jednak nie powinno się prowadzić szkoleń. Nie daje mi jednak cały czas spokoju kwestia tych 5 osób…

Co z tym zrobić?

Bardzo chciałabym Wam udzielić konkretnej odpowiedzi, ale niestety nie jest to możliwe. Pokazałam Wam, jak wyglądają przepisy i jakie dotychczas były interpretacje. Pracuję nad tym, żeby pozyskać dla nas opinię prawnika w tej sprawie. Dodatkowo – to w zasadzie najważniejsze – napisałam w tej sprawie do Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, Ministerstwa Zdrowia i Kancelarii Premiera na adres rzeczników prasowych.

Dlaczego nie zaczekałam z publikacją tego artykułu na oficjalne odpowiedzi? Z kilku powodów:

bo cały czas przesyłacie mi mnóstwo pytań – wiem, że czekacie na jakiekolwiek informacje,
odpowiedzi na moje pytania do oficjalnych instytucji mogę się w ogóle nie doczekać (jakbym miała liczyć, ile moich pytań do różnych instytucji zostało zignorowanych, to bym się nie doliczyła…),
jeśli nawet doczekam się odpowiedzi (na co mam mimo wszystko nadzieję), to nie wiadomo, ile to potrwa – zdarzało mi się dostawać odpowiedzi na pilne, bieżące pytania np. po miesiącu lub dwóch…

Chciałam, żebyście miały choćby część wiedzy, na podstawie której można już rozważać różne opcje, bazę, z którą można się np. samodzielnie zgłosić do urzędu/innej instytucji lub prawnika, zadając konkretne pytanie. Wiedzę, która da punkt zaczepienia do obrony, gdybyście zdecydowały się na prowadzenie szkoleń i trafiłaby się Wam jakaś kontrola. Jeśli powołujemy się na konkretne przepisy, rozmowa od razu przebiega inaczej. Ktoś może się nie zgodzić z Waszą interpretacją, ale macie jakieś narzędzia, żeby się bronić.

I wreszcie po to, żebyście wiedziały, że sprawa nie jest prosta, bo powiem szczerze, że czasami naprawdę ręce mi opadają, jak ludzie radzą sobie w komentarzach w ważnych sprawach, które mogą mieć spore konsekwencje finansowe, nie posiadając choćby skrawka wiedzy na dany temat i jednocześnie robiąc to z taką pewnością, jakby ogłaszali światu, że trawa jest zielona, a niebo niebieskie. Ten artykuł ma 8 stron, a i tak nie mamy pewności co do ostatecznego rozstrzygnięcia. Naprawdę, nie da się odpowiadać na takie pytania, radzić komuś w jednozdaniowym komentarzu.

Można oczywiście podchodzić sobie na luźno do pewnych rzeczy, ale to powinna być świadoma decyzja oparta o wiedzę, a nie tylko o „bo mi się wydaje”.

Jak tylko będę miała jakiekolwiek nowe informacje w tej sprawie, natychmiast Was poinformuję. Jeśli możesz, wstrzymaj się z ostateczną decyzją do momentu pojawienia się oficjalnego stanowiska. Tak będzie najbezpieczniej. Jeśli zdecydujesz, że chcesz organizować szkolenia, polecam skonsultować się z prawnikiem, bo ja (jak podkreślam zawsze przy takich tekstach) prawnikiem nie jestem. Dzielę się z Wami tym, co udało mi się ustalić, ale sprawa jest na tyle trudna, że nie odważyłabym się komuś udzielać jednoznacznych rad.

Dodam jeszcze na koniec, bo pewnie pojawią się takie pytania, że właściwie nie ma tutaj znaczenia, o jakich dokładnie szkoleniach mówimy. Czy to będzie manicure, czy strzyżenie, czy inna usługa – zasady powinny być takie same.

Co z modelkami? Gdybyśmy dostały oficjalną odpowiedź, że można organizować szkolenia, to myślę, że modelki wliczałyby się do limitu tych 5 osób. Warto by było zadbać również o odpowiednią dokumentację. Pytanie o modelki dołączyłam zresztą do mojego pisma. Poniżej jego pełna treść.

Szanowni Państwo,
Zwracam się z prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
1. Czy w sytuacji zakazu pracy dla PKD 96.02.Z oraz pozostałych obostrzeń jest możliwe przeprowadzanie w salonie kosmetycznym, fryzjerskim lub innym miejscu (np. wynajęta sala) szkoleń? Chodzi głównie o szkolenia dotyczące sposobu wykonywania zabiegów kosmetycznych i fryzjerskich przeznaczone dla osób, które chcą podnieść swoje kwalifikacje zawodowe. Chodzi o szkolenia z osobistym uczestnictwem – nie o szkolenia zdalne.
2. Jeśli tak, to jakie są limity osób, które mogą uczestniczyć w takim szkoleniu? Mam na myśli zarówno uczestników szkolenia, jak i osoby występujące w charakterze modelek, na których są wykonywane zabiegi.
3. Czy limity określone w § 26 punkt 11 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (z uwzględnieniem zmian z rozporządzenia z 25 marca) odnoszą się również do tego typu szkoleń? Konkretnie chodzi o ten zapis:
“2) imprez i spotkań do 5 osób, które odbywają się w lokalu lub budynku wskazanym jako adres miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, która organizuje imprezę lub spotkanie; do limitu osób nie wlicza się osoby organizującej imprezę lub spotkanie oraz osób wspólnie z nią zamieszkujących lub gospodarujących;”
Z poważaniem,

Jeśli chcecie, możecie wykorzystać ten wzór i same przesłać podobne zapytania. Jeśli ktoś dostanie odpowiedź przede mną, będę wdzięczna za podzielenie się.