Czy to koniec zdjęć „przed” i „po”? Co na ten temat mówią przepisy, które weszły w życie 1 stycznia 2023 roku?
Wraz z nadejściem nowego roku weszły w życie przepisy Ustawy o wyrobach medycznych regulujące kwestie związane z reklamą wyrobów medycznych.
Napisałam już na ten temat kilka artykułów (KLIK), w których znajdziesz omówienie podstawowych kwestii związanych z nowymi przepisami.
Dziś chciałabym się skoncentrować na pytaniu, które regularnie przewija się w internetowych dyskusjach, mianowicie, czy w związku z wejściem w życie nowych regulacji nie można już publikować zdjęć „przed” i „po”, które pokazują efekty danego zabiegu?
O udzielenie odpowiedzi na to pytanie poprosiłam radcę prawnego Marka Koennera, który jest współautorem e-booka ZAKAZ REKLAMY – fakty, mity, pytania i odpowiedzi – Co zmienia ustawa o wyrobach medycznych? Co można, a czego nie?
Marku, nie do końca rozumiem, dlaczego akurat to pytanie cieszy się w mediach społecznościowych aż taką popularnością, bo w ustawie nie ma o tym bezpośrednio mowy, ale skoro tak wiele osób o to pyta, myślę, że warto się z tym pytaniem zmierzyć. Powiedz proszę, nad którymi zapisami ustawy powinniśmy się pochylić, żeby dowiedzieć się, jak to w końcu jest z tymi zdjęciami „przed” i „po”.
Przyznam, że na prowadzonych przeze mnie szkoleniach dotyczących reklamy wyrobów medycznych pytanie odnośnie zdjęć „przed” i „po” pada zawsze i to zazwyczaj jako pierwsze.
To prawda, że w ustawie brak jest bezpośredniego odniesienia do kwestii zdjęć „przed” i „po”.
Jednak, jak wiemy, ustawa wprowadza pewne zakazy oraz ograniczenia dotyczące reklamy wyrobów medycznych, np. reklama nie może dotyczyć wyrobów przeznaczonych do używania przez użytkowników innych niż laicy.
Dodatkowo mamy też przepis art. 58 ust. 1 pkt 1 ust. o wyr. med., który na równi z reklamą wyrobów medycznych stawia reklamę działalności gospodarczej lub zawodowej, w której wykorzystuje się wyrób do świadczenia usług – w zakresie, w jakim dotyczy ona usług świadczonych przy użyciu danego wyrobu, w tym usług wypożyczania, najmu lub użyczania wyrobów.
Częstą praktyką gabinetów beauty jest publikowanie w social mediach, a także na stronie internetowej gabinetu zdjęć „przed” i „po” zabiegach, które dany gabinet oferuje. Tutaj nasuwa się pytanie, czy takie zdjęcia stanowią formę reklamy działalności naszego gabinetu?
Nie jest to oczywiste, zarówno bowiem ustawa o wyrobach medycznych, jak i rozporządzenie MDR nie zawierają definicji legalnej pojęcia reklamy (czyli nie podają tej definicji wprost w swoich przepisach).
Sięgając jednak do dorobku orzecznictwa sądowego, wypracowanego na kanwie spraw dotyczących reklamy produktów leczniczych, możemy stwierdzić, że przez reklamę wyrobu medycznego, jak i reklamę działalności gospodarczej lub zawodowej, w której wykorzystuje się wyrób medyczny do świadczenia usług, rozumieć powinniśmy każdą działalność, niezależnie od konkretnego, indywidualnego sposobu i metody jej przeprowadzenia oraz użytych do jej realizacji środków, jeśli celem tej działalności jest zwiększenie sprzedaży wyrobu medycznego lub usług, do których świadczenia wykorzystuje się wyroby medyczne.
W związku z tym uznać należy, że zdjęcia „przed” i „po” mogą stanowić formę reklamy – stąd może właśnie wywodzą się wątpliwości czy możemy je publikować.
Mogą, ale nie muszą? Od czego to zależy?
Wszystko zależy od rodzaju wyrobu medycznego, a także formy oraz celu publikowania tego rodzaju zdjęć.
Czy możemy podać przykłady zdjęcia „przed” i „po”, które będzie reklamą i takiego, które nią nie będzie?
Jeżeli celem publikacji zdjęć będzie na przykład edukacja klienta, to takie zdjęcie nie będzie stanowiło reklamy.
Jak doskonale wiemy, na osobach udzielających usług z branży beauty ciąży obowiązek informacyjny wobec klienta. Jeżeli więc na swojej stronie internetowej gabinet opublikuje suche informacje o zabiegu, czyli przedstawi dokładny opis jego przebiegu, oczekiwane rezultaty, możliwe powikłania itd. i do takiego opisu doda zdjęcia „przed” i „po”, to zdjęcia te nie będą stanowiły reklamy. Celem tych zdjęć będzie należyte poinformowanie klienta o zabiegu i zwiększenie jego świadomości.
Oczywiście zdjęcia te nie będą mogły wprowadzać klientów w błąd. Powinny one prezentować realne efekty zabiegu, nie możemy publikować zdjęć „podrasowanych” za pomocą filtrów. Zaleca się też, aby pod zdjęciem „po” zabiegu umieścić informację, ile czasu upłynęło od jego wykonania. Warto też zawrzeć pouczenie, że każdy człowiek stanowi odrębny organizm, o swoistej budowie i fizjologii, w związku z czym efekt zaprezentowany na zdjęciu może się różnić w zależności od indywidualnych cech klienta.
Reklamą będą zdjęcia, których celem jest zwiększenie sprzedaży usług.
Reklamą nie będą zdjęcia, których celem jest np. edukacja, zwiększenie świadomości klienta, wypełnienie obowiązków informacyjnych wobec klienta
Przykłady zdjęć „przed” i „po”, których nie możemy publikować
- zdjęcia po zabiegu z wykorzystaniem wyrobów medycznych dla nielaików z opisem typu „gwarantowane efekty”, „zapraszamy”, „zobacz, jak będziesz wyglądał już po pierwszej serii”,
- zdjęcia „przed” i „po” zabiegu z wykorzystaniem wyrobów medycznych dla laików, które zostały wyretuszowane w taki sposób, żeby efekty zabiegu wyglądały na lepsze niż w rzeczywistości.
Czyli jeśli będę chciała zamieścić zdjęcia „przed” i „po” np. z takim postem: “Podobają Ci się takie efekty? Zapisz się na zabieg już dziś!”, to nie mogę tego zrobić, bo to zostanie uznane za reklamę?
Nie możesz, jeśli zabieg wykonujesz z wykorzystaniem wyrobu medycznego nieprzeznaczonego dla laików.
Jeśli korzystasz z wyrobu medycznego przeznaczonego dla laików, to możesz opublikować zdjęcie z takim postem, ale musisz pamiętać, że będzie to reklama wyrobu medycznego, a ta jest regulowana zapisami ustawy i rozporządzenia, czyli trzeba zajrzeć do tych regulacji i spełnić wszystkie wymogi, np. dotyczące zamieszczenia wskazanych w rozporządzeniu ostrzeżeń.
Dziękuję za odpowiedź!
Podsumowując, podobnie jak w poprzednich artykułach, tutaj również dochodzimy do wniosku, że kluczowe staje się ustalenie, z jakich wyrobów medycznych korzystamy i od tego będzie zależało dalsze postępowanie. Dodatkowo musimy uważać na cel, w jakim zamieszczamy dane materiały, czy jest to cel edukacyjny, czy reklamowy.
Jeśli chcesz mocniej rozgryźć ten temat, sięgnij do e-booka ZAKAZ REKLAMY – fakty, mity, pytania i odpowiedzi – Co zmienia ustawa o wyrobach medycznych? Co można, a czego nie?, w którym rozkładamy ten temat na czynniki pierwsze (również kwestie związane z tematem „laików” i „nie laików”) oraz odpowiadamy na mnóstwo praktycznych pytań.
Dobrą wiadomością jest fakt, że wraz z Markiem pracujemy nad bezpłatnym dodatkiem do e-booka, który będzie zawierał jeszcze więcej odpowiedzi na Wasze pytania (między innymi takie jak to omawiane w tym artykule). WAŻNE! Dodatek otrzyma zupełnie za darmo każdy, kto kupił e-booka przed wydaniem dodatku. Później będzie on dołożony do e-booka, ale cena e-booka wzrośnie.
Kupując teraz, masz gwarancję aktualnej ceny i otrzymania dodatku za darmo.
Więcej informacji na temat e-booka znajdziesz TUTAJ.
