List do MZ i GIS – nasze uwagi do projektu rozporządzenia – wersja OSTATECZNA – wysłana

Ostateczna wersja listu do Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektoratu Sanitarnego, który wspólnie stworzyłyśmy (akcja #zrobmysobieprzepisy) i który w dniu 19.07 został przeze mnie wysłany.

List dotyczy oczywiście projektu nowego rozporządzenia sanitarnego dla salonów kosmetycznych i fryzjerskich.

UWAGI
do projektu Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnohigienicznych przy świadczeniu usług fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu i odnowy biologicznej

Szanowny Panie Ministrze,

Prowadzę portal dla właścicieli gabinetów z branży kosmetycznej – Gabinet od zaplecza, który obserwuje ponad 21 000 osób działających w branży. Od momentu opublikowania projektu Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnohigienicznych przy świadczeniu usług fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu i odnowy biologicznej wspólnie analizujemy poszczególne zapisy, co skutkuje wieloma wątpliwościami i niepokojami.

W ostatnich dniach przeprowadziliśmy w naszej grupie kilkanaście głosowań (w których oddano ponad 9077 głosów) i dyskusji (w których dodano 2555 komentarzy) dotyczących naszych uwag do projektu rozporządzenia. Poniżej przedstawiamy nasze postulaty, sugestie i prośby o doprecyzowanie niejasnych dla nas kwestii. Będę wdzięczna za odniesienie się do naszych uwag, uwzględnienie ich w dalszych pracach nad rozporządzeniem i udzielenie odpowiedzi na dołączone pytania.

Uwagi podzieliłam tematycznie, rozpoczynając od zacytowania fragmentu projektu, do którego się one odnoszą. Na końcu umieściłam listę pytań spraw odnoszących się do całego dokumentu oraz do innych, zapowiadanych ostatnio przez Ministerstwo zmian w przepisach.

LISTA UWAG

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

Osoba uprawniona do realizacji procedur dekontaminacji materiału skażonego w obiekcie posiada tytuł zawodowy technika sterylizacji medycznej albo co najmniej średnie wykształcenie oraz ukończony kurs kwalifikacyjny z zakresu technologii sterylizacji i dezynfekcji według programu zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw zdrowia.

Wnosimy, aby:

• szkolenia ze sterylizacji były bezpłatne lub w 100% dofinansowane, podobnie, jak ma to miejsce np. w przypadku kas fiskalnych,
• szkolenia ze sterylizacji były przeprowadzane w formie elektronicznej,
• program szkolenia był dostosowany do poziomu wiedzy osób uczestniczących w szkoleniu.

Uzasadnienie:

• Koszt szkolenia (ok. 1000 zł) dla małych jednoosobowych gabinetów jest zbyt wysoki – warto dodać, że podobne koszty wiążą się z wprowadzeniem kasy fiskalnej i w tym przypadku można liczyć na dofinansowanie.
• Konieczność odbycia szkolenia obejmującego 62 godzin teoretycznych i 70 godzin zajęć praktycznych wyłącza właściciela lub pracownika gabinetu z aktywności zawodowej na okres ponad 3 tygodni. W tym czasie nie dość, że właściciel nie zarabia, to jeszcze dodatkowo ponosi koszty związane z uczestnictwem w szkoleniu (dojazdy, noclegi, wyżywienie). W przypadku mniejszych miejscowości może nie być możliwości ukończenia szkolenia bez wielogodzinnych dojazdów lub konieczności zapewnienia sobie noclegu. Mimo nieobecności w pracy, właściciel gabinetu będzie musiał opłacać ZUS i stałe koszty, jak np. opłata za lokal. Dla małych, jednoosobowych gabinetów, które w okresie uczestniczenia w szkoleniu będą musiały być zamknięte, obowiązek przejścia szkolenia będzie się więc wiązał z kosztami rzędu kilkunastu tysięcy złotych i ryzykiem utraty stałych klientów.
• Przeprowadzenie szkolenia w formie elektronicznej, eliminuje lub znacząco ogranicza większość opisanych wyżej problemów. Każdy będzie mógł odbyć szkolenie w czasie wolnym, w dogodnym dla siebie terminie i lokalizacji.
• Takie rozwiązanie ogranicza również problemy większych gabinetów zatrudniających pracowników, związane z faktem, iż jeśli przeszkolona zostanie tylko jedna osoba (wysokie koszty). W przypadku jej choroby, urlopu lub nieobecności w pracy w gabinecie nie będzie można przeprowadzać sterylizacji. Bezpłatne szkolenia online dają możliwość przeszkolenia większej ilości pracowników.
• Koszty w przypadku szkolenia online są znacznie niższe, niż w przypadku szkoleń stacjonarnych – w przypadku dofinansowania szkoleń, forma online byłaby znacznie mniej obciążająca dla budżetu.
• Znika również problem niedostępności szkoleń dla osób z mniejszych miejscowości. Warto dodać, że takie osoby często mają ograniczony dostęp do zewnętrznych usług sterylizacji. Samodzielna sterylizacja jest więc dla nich jedyną możliwością zapewnienia bezpiecznego wykonywania usług w gabinecie.

Wnosimy, aby wyodrębnić dwie grupy osób, dla których zostałyby stworzone oddzielne programy szkolenia:

• GRUPA 1,
• GRUPA 2.

GRUPA 1 obejmowałaby osoby, które:

• mają wykształcenie kosmetyczne, kosmetologiczne (technik usług kosmetycznych, kosmetolog),
• lub mają inne wykształcenie medyczne lub biologiczne (np. mikrobiolodzy, biotechnolodzy, biolodzy, pielęgniarki),
• lub mają udokumentowane ukończenie szkolenia z dezynfekcji i sterylizacji.

GRUPA 2 obejmowałaby:

• osoby niespełniające wymagań dla GRUPY 1.

Ponadto należałoby rozważyć zlikwidowanie obowiązku posiadania średniego wykształcenia, jako wymogu kwalifikującego do odbycia szkolenia, ponieważ ten wymóg zamyka drogę do podniesienia bezpieczeństwa i jakości wykonywanych usług dużej grupie fryzjerów, tatuażystów i piercerów.

Postulujemy, aby osoby z GRUPY 1 przechodziły szkolenie w formie elektronicznej, które:

• miałoby mniej obszerny program obejmujący zagadnienia związane z praktycznymi aspektami przeprowadzania sterylizacji w gabinecie – osoby z wykształceniem kosmetycznym, kosmetologicznym, medycznym lub po innych szkoleniach dotyczących sterylizacji mają podstawową wiedzę niezbędną do przeprowadzania procesu sterylizacji, są również świadome zagrożeń zdrowotnych związanych ze stosowaniem niewysterylizowanego sprzętu,
• będzie się koncentrować na aktualnie obowiązujących wytycznych dotyczących sterylizacji i ich praktycznych konsekwencji – w celu zaktualizowania wiedzy osób, które kończyły edukację w okresach obowiązywania innych norm,
• rozwiewałoby najczęściej pojawiające się wątpliwości, omawiało najczęściej popełniane błędy itd.

Uzasadnienie:

W opisie kształcenia na kierunku TECHNIK USŁUG KOSMETYCZNYCH (514207) czytamy, że absolwent:

dobiera metody i środki dezynfekcji i sterylizacji narzędzi przed planowanym zabiegiem.

Z kolei w nieobowiązujących już, jednak często będących podstawą do tworzenia programów kształcenia, standardach dla kierunku kosmetologia czytamy:

Efekty kształcenia — umiejętności i kompetencje: wykorzystywania wiedzy z zakresu mikrobiologii szczegółowej; badania wrażliwości drobnoustrojów na środki dezynfekcyjne i antyseptyczne; stosowania wybranych metod kontroli mikrobiologicznej kosmetyków; oceny skuteczności dezynfekcji i sterylizacji; opisu budowy i funkcji układu odpornościowego; rozumienia działania układu odpornościowego; rozumienia mechanizmów reakcji immunologicznych.

W treści dokumentów sporządzanych przez szkoły wyższe również można znaleźć podobne, a nawet bardziej szczegółowe zapisy. Podam przykład. W „Przedmiotowych efektach kształcenia z odniesieniem do efektów kształcenia dla kierunku i obszarów” – przedmiot HIGIENA, sporządzonym przez Wydział Nauk Medycznych w Warszawie Społecznej Akademii Nauk z siedzibą w Łodzi dla kierunku Kosmetologia – studia I stopnia, czytamy:

Potrafi stosować zasady higieny i bezpieczeństwa pracy w praktyce zawodowej, w tym prawidłowo wykonywać czynności związane z dezynfekcją i sterylizacją narzędzi, sprzętów i powierzchni roboczych (K_U20).

Wielu właścicieli gabinetów ukończyło również szkolenia ze sterylizacji realizowane przez producentów autoklawów, środków do dezynfekcji lub Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne. Poniżej przykład nadesłany przez jedną z czytelniczek.

Osoby z GRUPY 2 przechodziłyby pełne szkolenie, ale również ze zmienionym programem. Uważamy, że zagadnienia, wymagania i umiejętności takie jak (cytaty z programu szkolenia):

nie są niezbędne do prawidłowego przeprowadzania procesu dekontaminacji w gabinecie kosmetycznym. Wiele z nich jest elementem programów kształcenia w toku edukacji, inne dotyczą pracy w centralnej sterylizatorni lub metod sterylizacji, które nie są stosowane w gabinetach kosmetycznych.

Konieczność odbycia szkoleń obejmujących program ze 132 godzin, z czego część stanowią tematy, które nie są niezbędne, zamiast zwiększyć bezpieczeństwo usług, zmniejszy je. Wielu właścicieli gabinetów nie będzie mogło pozwolić sobie na udział w tak długim szkoleniu. Uważamy, że w celu zwiększenia bezpieczeństwa w gabinetach należy stosować środki możliwe do realizacji bez nadmiernych obciążeń. Przy obecnym kształcie projektu możemy spodziewać się efektu odwrotnego do zamierzonego.

Dostrzegamy potrzebę zrealizowania zajęć praktycznych dla osób z GRUPY 2, dlatego proponujemy, aby zajęcia teoretyczne (w skróconej formie) odbywały się jako kurs online, a zajęcia praktyczne (również w skróconej formie) jako szkolenie stacjonarne.

Zwracamy uwagę na fakt, że wykształcenie kosmetyczne można zdobyć bezpłatnie, decydując się na naukę na kierunku technik usług kosmetycznych lub na studia na kierunku kosmetologia na publicznych uczelniach. W przypadku młodych osób, które dopiero wkraczają na rynek pracy i nie dysponują środkami na płatne szkolenie (będą musiały zdecydować się na naukę na kierunku technik sterylizacji medycznej), czas edukacji wydłuży się z 2 do 3 i z 3 do 4 lat. Osoby z niższym statusem materialnym będą w gorszej sytuacji na rynku pracy. Ponadto będą musiały po raz kolejny omawiać materiał, który przerabiały w szkole kosmetycznej (dużo zagadnień realizowanych w ramach „technika usług sterylizacji” pokrywa się z zagadnieniami realizowanymi na „techniku usług kosmetycznych”). Jest to kolejny argument przemawiający za zorganizowaniem szkoleń w wersji online.

Postulujemy również uzupełnienie programu kształcenia na kierunku „technik usług kosmetycznych” i „kosmetologia” o zagadnienia związane ze sterylizacją w takim wymiarze, aby w przyszłości nie trzeba było przechodzić dodatkowych szkoleń lub przedłużać nauki o dodatkowy rok. Wiemy, że trwają prace nad nowymi programami. Zwracamy się więc z prośbą o przesłanie uwag i wytycznych w tym zakresie do odpowiedniego Ministerstwa.

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

§ 9. Przy świadczeniu usług używa się:

1) czystych i technicznie sprawnych wyrobów i narzędzi, w stopniu zapewniającym ochronę przed szerzeniem się zakażeń i chorób zakaźnych;

2) wyrobów i narzędzi stanowiących materiał sterylny, gdy ich używanie narusza lub może naruszyć ciągłość tkanek ludzkich lub wiąże się z kontaktem z błonami śluzowymi;

Proponujemy, aby zmienić brzmienie tego punktu na:

§ 9. Przy świadczeniu usług używa się:

1) czystych i technicznie sprawnych wyrobów i narzędzi, w stopniu zapewniającym ochronę przed szerzeniem się zakażeń i chorób zakaźnych;

2) wyrobów i narzędzi stanowiących materiał sterylny, gdy ich prawidłowe używanie powoduje lub może powodować naruszenie ciągłości tkanek ludzkich lub wiąże się z kontaktem z błonami śluzowymi;

Ponadto postulujemy, aby powstała lista narzędzi (lub zabiegów), które powinny być sterylizowane, aby wyeliminować problemy związane z różnymi interpretacjami przepisów przez lokalne Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne.

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

1. Stanowisko sterylizacji urządza się w pomieszczeniu:

1) przeznaczonym na ten cel albo
2) w którym są świadczone usługi, w trakcie których dochodzi lub może dojść do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich lub kontaktu z błonami śluzowymi:

a) w odległości co najmniej 1,5 m od stanowiska świadczenia usług,
b) poza drogami komunikacji wewnątrz pomieszczenia,
c) zapewniając rozdział czasowy między wykonywaniem kolejnych etapów dekontaminacji wyrobów i narzędzi wielorazowego użytku a świadczeniem usług.

2. Stanowisko sterylizacji stanowi obszar o powierzchni nie mniejszej niż 4 m2.

Uważamy, że należy zrezygnować z wyznaczania konkretnych wymiarów i odległości. Proponujemy następujący zapis:

Ciąg dekontaminacyjny powinien mieć powierzchnię pozwalająca na prawidłowe i bezpieczne przeprowadzenie procesów dezynfekcji i sterylizacji oraz znajdować się w osobnym pomieszczeniu. Jeżeli warunki lokalowe nie pozwalają na wydzielenie osobnego pomieszczenia, proces dekontaminacji powinien być przeprowadzany pod nieobecność klientów.

Uzasadnienie:

• Konkretna wielkość stanowiska sterylizacji nie jest wymogiem czy gwarantem bezpieczeństwa. Kluczowe jest to, aby proces był przeprowadzany prawidłowo i bezpiecznie.
• Wiele małych gabinetów nie będzie w stanie spełnić wymogów wskazanych w projekcie rozporządzenia. Dla tych gabinetów będzie to oznaczało konieczność zmiany lokalu i ponoszenia związanych z tym dużych kosztów.
• Dla gabinetów w małych miejscach, w których zarówno zmiana lokalu, jak i zlecanie sterylizacji firmom zewnętrznym może się okazać niemożliwe, obecny zapis może oznaczać koniec działalności. Uważamy, że takie obciążenie jest niewspółmierne do ewentualnych korzyści płynących z zapisu w aktualnej formie.
• Uważamy, że jeśli warunki lokalowe nie pozwalają na wydzielenie osobnego pomieszczenia lub zachowanie bezpiecznej odległości, proces sterylizacji może być przeprowadzany pod nieobecność klientów. Takie rozwiązanie będzie korzystne dla wielu właścicieli gabinetów i jednocześnie nie będzie miało żadnego negatywnego wpływu na bezpieczeństwo czy jakość przeprowadzanych procesów.

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

§ 11. 1. Na potrzeby świadczonych usług, materiał skażony poddaje się dekontaminacji, obejmującej mycie, dezynfekcję i sterylizację przeprowadzaną:
1) przez wyspecjalizowany podmiot zewnętrzny świadczący usługi w zakresie sterylizacji narzędzi, wyrobów medycznych i innych materiałów, zwany dalej „podmiotem zewnętrznym”, na podstawie umowy z tym podmiotem lub
2) na stanowisku sterylizacji.

Postulujemy dopisanie do projektu definicji „wyspecjalizowanego podmiotu zewnętrznego”. Proponujemy również aby powstała oficjalna lista podmiotów uprawnionych do przeprowadzania sterylizacji na zlecenie innych firm tak, aby właściciel gabinetu nie miał wątpliwości z kim może legalnie podpisać umowę na sterylizację narzędzi.

Prosimy również o ustosunkowanie się i uwzględnienie w zapisach odpowiedzi (lub wydanie oficjalnych interpretacji) na następujące pytania:

• Czy właściciel kilku gabinetów, który dotychczas sterylizowali narzędzia w jednym z nich, nadal będzie mógł to robić, czy w każdym z gabinetów będzie musiało być stworzone osobne stanowisko do sterylizacji?
• Czy dopuszczalne będzie sterylizowanie narzędzi np. z dwóch gabinetów mających różnych właścicieli w jednym z nich, czy każdy z gabinetów będzie musiał przeprowadzać sterylizację we własnym zakresie?

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

§ 8. 1. Usługi są świadczone:
(…)
4) wyłącznie przy zapewnionym bezkolizyjnym dostępie do umywalki z doprowadzoną ciepłą i zimną wodą oraz odprowadzeniem ścieków do instalacji kanalizacyjnej.

Postulujemy, aby w rozporządzeniu znalazła się definicja określenia „bezkolizyjny dostęp do umywalki”.

Prosimy również o ustosunkowanie się i uwzględnienie w zapisach (lub wydanie oficjalnych interpretacji) odpowiedzi na następujące pytania:

• Czy jeśli dostęp będzie „bezkolizyjny” to w gabinecie może znajdować się jedna umywalka na kilka gabinetów zabiegowych?
• Czy „bezkolizyjny” oznacza to samo pomieszczenie? Czy w przypadku otwartych drzwi (np. między dwoma gabinetami) możemy mówić o bezkolizyjnym dostępie? Czy chodzi również o lokalizację mebli w pomieszczeniu zabiegowym, które nie mogą z żadnej strony blokować dostępu do umywalki?
• Jak zdefiniować „bezkolizyjny dostęp do umywalki” w kontekście kosmetyczek mobilnych („usługi w miejscu wezwania”), wykonujących zabiegi w domu klienta. Czy jeśli po dojechaniu na miejsce, okaże się, że dostęp do umywalki nie będzie „bezkolizyjny”, kosmetyczka powinna odmówić wykonania usługi?
• Czy zabiegi wykonywane przy stoiskach targowych na targach kosmetycznych będą musiały zniknąć? Co w kontekście targów kosmetycznych będzie uznane za „bezkolizyjny dostęp”.

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

§ 7. Niedopuszczalne jest świadczenie usług na wolnostojących stanowiskach zorganizowanych w komunikacji ogólnej budynków, w tym w holach i w ciągach dróg wewnętrznych budynków.

Prosimy o ustosunkowanie się (lub wydanie oficjalnych interpretacji) do następujących pytań:

• Czy jeśli rozporządzenie wejdzie w życie w obecnym kształcie, będzie to oznaczało konieczność likwidacji „wysp” w galeriach handlowych, na których są świadczone usługi kosmetyczne w ciągu 3 miesięcy od wejścia w życie rozporządzenia?
• Jakie możliwości będzie miał właściciel takiego gabinetu, jeśli jest zobowiązany np. wieloletnią umową na wynajem powierzchni, a zerwanie takiej umowy będzie wiązało się z wysokimi karami?

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia (Załącznik nr 3):

8. Wskaźniki biologiczne stosuje się:
1) przy sterylizacji parowej – nie rzadziej niż raz w tygodniu;

Postulujemy następującą zmianę:

8. Wskaźniki biologiczne stosuje się:
1) przy sterylizacji parowej – nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy;

Uzasadnienie:

Uważamy, że tak duża częstotliwość wykonywania testów biologicznych, w kontekście niewielkiej częstotliwości sterylizacji przeprowadzanych w gabinetach kosmetycznych (w porównaniu np. ze szpitalami) jest nieuzasadniona.

Z relacji właścicieli gabinetów kosmetycznych wynika, że w sporej części przypadków wykonywanie takich testów do tej pory było wymagane 2 razy w roku lub raz na kwartał. Z zaleceń jednego z producentów testów również wynika, że należy je przeprowadzać raz na kwartał. Tak duża częstotliwość wykonywania testów generuje duże dodatkowe koszty. Istotne są również trudności logistyczne w przypadku mniejszych miejscowości, które nie mają dostępu do punktu przeprowadzającego takie badania.

Prosimy również o ustosunkowanie się i uwzględnienie w zapisach (lub wydanie oficjalnych interpretacji) odpowiedzi na następujące pytanie:

• Czy będzie jasno określony czas, w którym test należy dostarczyć do badania oraz formę, w jakiej należy to zrobić. Z relacji właścicieli gabinetów wynika, że w niektórych miejscach jest możliwa wysyłka, w innych należy dostarczyć osobiście. Różnice dotyczą również zalecanego czasu od wykonania do dostarczenia testu do badania.

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

5. Przy świadczeniu usług na wezwanie używa się opakowań transportowych zamykanych, łatwych do utrzymania w czystości, odpornych na uszkodzenia mechaniczne, wilgoć, zamoczenie i produktów biobójczych służących do dezynfekcji.

6. Opakowania transportowe, o których mowa w ust. 5, stosuje się oddzielnie do przenoszenia:

1) materiału sterylnego, pozostałych czystych wyrobów, narzędzi, produktów kosmetycznych i produktów do zabiegu w sposób zabezpieczający je przed wtórnym zanieczyszczeniem;

2) odpadów oraz zużytych narzędzi, wyrobów i materiałów wielorazowego użytku w sposób bezpieczny dla zdrowia ludzi i środowiska.

Prosimy ustosunkowanie się (lub wydanie oficjalnych interpretacji) do następujących pytań:

• Czy z tego fragmentu wynika, że narzędzia przeznaczone do sterylizacji i odpady medyczne powinny być transportowane w jednym pojemniku, podczas gdy w gabinecie stacjonarnym odpady trafiają do pojemnika na odpady medyczne i są transportowane przez firmę zajmującą się ich utylizacją. Czy to właściwa interpretacja?
• Czy odpadów medycznych nie należy składować osobno, dodatkowo z podziałem na różne kategorie odpadów?
• Co z ich transportem, który jest przecież regulowany innymi przepisami?
• Czy osoby „świadczące usługi na wezwanie” powinny posiadać lodówkę do przewozu odpadów?

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

9. W szatni, łaźni, łazience, pralni, umywalni, w kabinie natryskowej, hali niecki basenowej lub urządzeń do schładzania ciała oraz ustępu:
1) posadzka jest zmywalna i nieśliska,
2) każda ściana ma powierzchnię zmywalną do wysokości co najmniej 2 m
– i jest odporna na działanie wilgoci, i umożliwia stosowanie środków do utrzymania czystości i produktów biobójczych służących do dezynfekcji.

Proponujemy, aby zmienić brzmienie tego punktu na:

9. W łaźni, łazience, pralni, umywalni, w kabinie natryskowej, hali niecki basenowej lub urządzeń do schładzania ciała oraz ustępu:

1) posadzka jest zmywalna i nieśliska,

2) każda ściana ma powierzchnię zmywalną do wysokości co najmniej 1,6 m

– i jest odporna na działanie wilgoci, i umożliwia stosowanie środków do utrzymania czystości i produktów biobójczych służących do dezynfekcji.

Uważamy, że podnoszenie wysokości powierzchni zmywalnej w stosunku do poprzedniego rozporządzenia, szczególnie w takich pomieszczeniach jak łazienka, pralnia, umywalnia czy ustęp jest nieuzasadnione i spowoduje niewspółmierne do ewentualnych korzyści wydatki dla właścicieli gabinetów kosmetycznych.

Uważamy również, że nie ma potrzeby, aby ściana w szatni była pokryta powierzchnią zmywalną.

Jeśli ustawodawca uzna ten wymóg za konieczny, powinien on obowiązywać wyłącznie nowe gabinety.

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

5) niedopuszczalne jest ponowne użycie:
a) wyrobów i narzędzi wielorazowego użytku, wykorzystanych przy świadczeniu usługi innemu usługobiorcy, przed poddaniem ich stosownie do przeznaczenia procesom, o których mowa w pkt 2, 4 albo w § 11,
b) wyrobów i narzędzi przeznaczonych do jednorazowego użytku, w tym igieł,
c) produktu kosmetycznego lub produktu do zabiegu z pojemnika lub opakowania, z którego pobierano bezpośrednio ten produkt narzędziem lub wyrobem przy świadczeniu usługi innemu usługobiorcy.

W związku z tym zapisem nasuwa się wiele pytań, np.:

• Jak należy interpretować ten zapis? Rozważmy następującą sytuację: kosmetyczka pobiera z opakowania maski algowej (dołączoną do niego miarką) odpowiednią ilość maski, którą następnie wsypuje do osobnej miski, a opakowanie maski zamyka. Czy nie może ona wykonać tej samej czynności przy świadczeniu usług dla kolejnej klientki?
• Co ze stosowaniem np. lakierów hybrydowych? Czy kosmetyczka powinna mieć dla każdej klientki nowy lakier, który wyrzuci po wykonaniu zabiegu?
• Czy po wejściu w życie rozporządzenia w gabinetach będą mogły być stosowane wyłącznie jednorazowe sety z produktami lub produkty z pompką/w tubie? To znacznie zwiększy koszty wykonywania zabiegów, podniesie ceny usług w branży kosmetycznej, a także spowoduje ogromne trudności z dostępem do produktów kosmetycznych. Nie każdy producent oferuje jednorazowe sety lub produkty z pompką/w tubie. W przypadku wielu typów produktów jest to technicznie niemożliwe.

W związku z powyższym postulujemy wykreślenie tego zapisu lub ewentualnie zmianę na zapis o następującej treści:

5) niedopuszczalne jest ponowne użycie:

a) wyrobów i narzędzi wielorazowego użytku, wykorzystanych przy świadczeniu usługi innemu usługobiorcy, przed poddaniem ich stosownie do przeznaczenia procesom, o których mowa w pkt 2, 4 albo w § 11,

b) wyrobów i narzędzi przeznaczonych do jednorazowego użytku, w tym igieł,

c) produktu kosmetycznego lub produktu do zabiegu z pojemnika lub opakowania, z którego pobierano bezpośrednio ten produkt wielokrotnie tym samym narzędziem lub wyrobem przy świadczeniu usługi innemu usługobiorcy, z wyłączeniem produktów do malowania i stylizacji paznokci.

Prosimy ustosunkowanie się (lub wydanie oficjalnych interpretacji) do następującego pytania:

• Co z wizażystami i charakteryzatorami, których praca znacznie różni się od pracy w gabinecie kosmetycznym? Czy ten przepis obejmie również tę grupę? Czy jest możliwość, aby wydać oficjalne zalecenia dotyczące dezynfekcji i sterylizacji dla wizażystów i charakteryzatorów?

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

§ 11. 1. Na potrzeby świadczonych usług, materiał skażony poddaje się dekontaminacji, obejmującej mycie, dezynfekcję i sterylizację przeprowadzaną:
1) przez wyspecjalizowany podmiot zewnętrzny świadczący usługi w zakresie sterylizacji narzędzi, wyrobów medycznych i innych materiałów, zwany dalej „podmiotem zewnętrznym”, na podstawie umowy z tym podmiotem lub
(…)
4. Umowa, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i protokoły, o których mowa w ust. 2 pkt 4, są przechowywane w obiekcie przez okres 10 lat.

i

fragmentu załącznika numer 3 do projektu rozporządzenia:

II. Dokumentowanie sterylizacji
(…)
4. Dokumentację, o której mowa w ust. 2, przechowuje się przez okres 10 lat.

Uważamy, że podany okres 10 lat jest zbyt długi. Po upływie kilku lat dokumenty staną się nieczytelne. Ryzyko, że po 9 latach od wykonania usługi pojawi się sytuacja, w której niezbędny byłby wgląd do dokumentacji procesu sterylizacji w działalności gabinetu kosmetycznego jest niewielkie.

Postulujemy zmniejszenie wskazanego okresu na 5 lat i usunięcie z pierwszego z cytowanych zapisów sformułowania „w obiekcie”. W małych gabinetach może być problem z wygospodarowaniem powierzchni na tak dużą ilość dokumentów.

Skoro ustawodawca przewidział możliwość przechowywania dokumentów poza obiektem dla sterylizacji wykonywanej samodzielnie, nie widzimy powodu dla którego ta sama zasada nie miałaby obowiązywać przy sterylizacji wykonywanej przez firmy zewnętrzne. Tym bardziej, że w tym przypadku część dokumentacji będzie przechowywana przez dwa podmioty jednocześnie.

Proponujemy więc, aby cytowane wcześniej zapisy przybrały następujący kształt:

fragment projektu rozporządzenia:

§ 11. 1. Na potrzeby świadczonych usług, materiał skażony poddaje się dekontaminacji, obejmującej mycie, dezynfekcję i sterylizację przeprowadzaną:
1) przez wyspecjalizowany podmiot zewnętrzny świadczący usługi w zakresie sterylizacji narzędzi, wyrobów medycznych i innych materiałów, zwany dalej „podmiotem zewnętrznym”, na podstawie umowy z tym podmiotem lub
(…)
4. Umowa, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i protokoły, o których mowa w ust. 2 pkt 4, są przechowywane przez okres 5 lat.

i
fragment załącznika numer 3 do projektu rozporządzenia:

II. Dokumentowanie sterylizacji
(…)
4. Dokumentację, o której mowa w ust. 2, przechowuje się przez okres 5 lat.

Prosimy również o ustosunkowanie się (lub wydanie oficjalnych interpretacji) do następującego pytania:

• Co właściciel gabinetu kosmetycznego powinien zrobić z dokumentami po zakończeniu działalności – zamknięciu gabinetu?
• W projekcie rozporządzenia nie ma na ten temat informacji, a dotychczas pojawiały się lokalnie takie wymagania, stąd pytanie: czy dokumentacja sterylizacji powinna dodatkowo znajdować się również w kartach klienta?

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

4) w przypadku wyrobów i narzędzi wielokrotnego użytku wykonanych z materiałów uniemożliwiających poddanie ich sterylizacji, dopuszcza się dezynfekcję wysokiego poziomu przy użyciu produktów biobójczych o działaniu bakteriobójczym, wirusobójczym, grzybobójczym, prątkobójczym i sporobójczym;

Prosimy również o ustosunkowanie się i uwzględnienie w zapisach odpowiedzi (lub wydanie oficjalnych interpretacji) na następujące pytanie:

• Czy jeśli rozporządzenie wejdzie w życie w obecnym kształcie, nie będzie można używać aparatów do makijażu permanentnego z wymiennymi sterylnymi igłami? Takie urządzenie może mieć potencjalnie kontakt z krwią, a ze względu na fakt, że jest to urządzenie elektryczne, nie może być poddane klasycznej sterylizacji, ani dezynfekcji wysokiego poziomu.

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

§ 8. 1. Usługi są świadczone:

1) z zachowaniem zasad higieny, w tym higieny rąk, które myje się lub dezynfekuje zgodnie z procedurą mycia i dezynfekcji rąk;

2) przy użyciu rękawic jednorazowego użytku, zapewniających odpowiedni poziom ochrony rąk stosownie do podejmowanej czynności, w przypadku:

a) zabiegu, w trakcie którego dochodzi lub może dojść do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich lub kontaktu z błonami śluzowymi,

Postulujemy wprowadzenie analogicznej zmiany jak w § 9, czyli ograniczenie zakresu tego punktu do zabiegów, w trakcie których dochodzi lub może dojść do naruszenia ciągłości tkanek w wyniku prawidłowego przeprowadzenia zabiegu. Ograniczy to wiele wątpliwości, np. czy fryzjerzy powinni strzyc klientów w rękawiczkach.

W odniesieniu do fragmentu projektu rozporządzenia:

§ 23. Podmioty świadczące usługi w dniu wejścia w życie rozporządzenia są obowiązane dostosować prowadzoną działalność do wymagań określonych w:
1) § 11 ust. 5, 6 i 8, w § 18 ust. 2 w zakresie liczby urządzeń sanitarnych oraz w § 22 ust. 2, w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia;
2) § 3 ust. 5 pkt 1 lit. c i ust. 6, w § 18 ust. 6 pkt 1 i ust. 7 pkt 2 oraz w § 19 ust. 4, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia.
§ 24. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Postulujemy również zmianę okresów wejścia w życie rozporządzenia na:

§ 23. Podmioty świadczące usługi w dniu wejścia w życie rozporządzenia są obowiązane dostosować prowadzoną działalność do wymagań określonych w:
1) § 11 ust. 5, 6 i 8, w § 18 ust. 2 w zakresie liczby urządzeń sanitarnych oraz w § 22 ust. 2, w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia;
2) § 3 ust. 5 pkt 1 lit. c i ust. 6, w § 18 ust. 6 pkt 1 i ust. 7 pkt 2 oraz w § 19 ust. 4, w terminie 3 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia.
§ 24. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

W ODNIESIENIU DO CAŁOŚCI PROJEKTU:

1. W ocenie dużej części środowiska, projekt rozporządzenia obejmie głównie legalnie działające gabinety, podczas gdy najwięcej zagrożeń w kontekście sanitarno-epidemiologicznym generują osoby pracujące w domu, bez wykształcenia i stosownych kwalifikacji.

Postulujemy wprowadzenie działań i środków, które ograniczą ryzyko, że zapisy rozporządzenia nie będą stosowane przez osoby wykonujące zabiegi w domu, bez odpowiednich kwalifikacji:

• ograniczenia w sprzedaży profesjonalnych produktów dla osób bez kwalifikacji,
• regularne kontrolowanie osób, które ogłaszają się w internecie, a nie mają zarejestrowanej firmy, lokalu lub oficjalnie funkcjonującej działalności mobilnej – takie ogłoszenia regularnie pojawiają się w mediach społecznościowych i portalach ogłoszeniowych,
• współpraca Sanepidu i Urzędu Skarbowego w zakresie kontrolowania wyżej wymienionych osób,
• precyzyjne wymagania dotyczące przeprowadzania sterylizacji poza gabinetem – dla usług mobilnych, domowych,
• ogólnopolska akcja edukacyjna, która uświadomi potencjalnym klientom różnice pomiędzy legalnie funkcjonującym gabinetem oraz osobami prowadzącymi działalność w domu, bez kwalifikacji i bez odprowadzania podatków – to właśnie ta grupa stanowi największe zagrożenie epidemiologiczne, czego klienci nie są najczęściej świadomi.

Sugerujemy również rozważenie przywrócenia obowiązku zgłaszania do Sanepidu każdej działalności związanej z wykonywaniem usług kosmetycznych – niezależnie od miejsca.

Prosimy również o ustosunkowanie się do następujących pytań:

• W jaki sposób będą kontrolowane osoby, które nie mają zarejestrowanej działalności, nie odprowadzają podatków i nie figurują w żadnych rejestrach?
• Czy Ministerstwo dysponuje danymi, jak wiele jest takich osób?
• W jaki sposób będą kontrolowane osoby, które prowadzą działalność nierejestrowaną?
• Czy Ministerstwo dysponuje danymi, jak wiele jest takich osób?

2. Naszym zdaniem wymogi, które projekt rozporządzenia nakłada na właścicieli gabinetów, mogą przyczynić się do wzrostu cen usług kosmetycznych. W wyniku tego, usługi osób pracujących bez kwalifikacji i bez zarejestrowanej działalności staną się dla klientów bardziej konkurencyjne. W związku z tym postulujemy o uwzględnienie naszych opisanych wyżej uwag.

3. Prosimy również o ustosunkowanie się do następujących pytań:

• Czy są planowane działania mające na celu ograniczenie prawa do wykonywania zabiegów kosmetycznych osobom nieposiadającym odpowiednich kwalifikacji? Jeśli tak, to jakie i w jakim terminie?
• Jakie wymagania obowiązują gabinet, w którym pracuje zarówno kosmetyczka/kosmetolog, jak i lekarz zajmujący się zabiegami związanymi z poprawianiem urody?
• Czy rozporządzenie obejmie również obiekty, w których są świadczone usługi piercingu? To samo pytanie w kontekście usług tzw. modyfikacji ciała. Często są one związane z salonami tatuażu, ale nie zawsze. Biorąc pod uwagę zakres wykonywanych tam zabiegów (np. wszczepianie implantów magnetycznych, wszczepianie implantów silikonowych, skaryfikacje, rozcięcie języka itd.), takie obiekty powinny podlegać szczególnej kontroli. Można również przypuszczać, że stanowią one poważniejsze zagrożenie epidemiologiczne niż np. salon manicure.
• Czy w toku prac nad rozporządzeniem rozważano zróżnicowanie wymagań dla gabinetów wykonujących różne rodzaje zabiegów kosmetycznych (np. przedłużanie rzęs, mezoterapia, zabiegi pielęgnacyjne)? Jeśli nie, to dlaczego? Jeśli tak, to dlaczego z tego zrezygnowano?
• Czy planowane jest stworzenie mechanizmów ujednolicających wymagania sanitarnohigieniczne dla wszystkich gabinetów na terenie kraju w kwestiach nieuregulowanych omawianym rozporządzeniem? Do tej pory często dochodziło do sytuacji, w których zalecenia Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych różniły się między sobą. Różne były także interpretacje przepisów ze strony osób kontrolujących. Do kogo i w jakiej formie mogą zwracać się właściciele gabinetów kosmetycznych w przypadku wątpliwości w tym zakresie?
• Czy rozporządzenie dotyczy również gabinetów podologicznych, trychologicznych i salonów makijażu? Te dziedziny są zwyczajowo przypisywane do kosmetyki, jednak czy nie byłoby zasadne precyzyjne dookreślenie również tej kwestii?

W ODNIESIENIU DO ZAPOWIEDZI INNYCH REGULACJI DOTYCZĄCYCH BRANŻY KOSMETYCZNEJ:

W odpowiedzi na interpelację poselską z dnia 26-02-2019 znalazłam zapowiedź zmian innych przepisów dotyczących gabinetów kosmetycznych. Pani Józefa Szczurek-Żelazko sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia napisała m.in. (15-03-2019):

Zgodnie ze stanowiskiem ekspertów medycyny, zabiegi związane z ingerencją w tkanki powłok skórnych, powinny być wykonywane wyłącznie przez lekarzy, jako przedstawicieli grupy zawodowej legitymującej się specjalistycznym zakresem wiedzy teoretycznej i praktycznej, dlatego nie wyklucza się podjęcia w toku nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty i przepisów wykonawczych do niej, ponownej dyskusji na temat włączenia medycyny estetycznej do katalogu umiejętności lekarskich.

W związku z powyższym prosimy o odpowiedź na następujące pytania.

1. Jaka jest definicja „ingerencji w tkanki powłok skórnych”?

2. Czy jest to szersze pojęcie niż często stosowane „przerywanie ciągłości skóry”?

3. Czy zakaz wykonywania przez kosmetyczki/kosmetologów zabiegów związanych z „ingerencją w tkanki powłok skórnych” nie stoi w sprzeczności z zapisami (omawianego powyżej) projektu rozporządzenia, w którym mamy dokładnie opisane postępowanie w sytuacjach „naruszenia ciągłości tkanek”.

4. Czym w praktyce różni się „naruszenie ciągłości tkanek” od „ingerencji w tkanki powłok skórnych”?

5. Na jakim etapie są obecnie prace nad wspomnianymi regulacjami?

6. Jacy przedstawiciele środowiska kosmetycznego biorą w nich udział?

7. Czy jest planowane stworzenie listy zabiegów, które mogą wykonywać kosmetyczki i kosmetolodzy?

8. Czy sytuacja, w której regulacją wymagań związanych z prowadzeniem działalności gabinetów kosmetycznych (omawiane rozporządzenie) zajmuje się Ministerstwo Zdrowia, a kwestiami związanymi z kształceniem inne resorty, jest zdaniem Ministerstwa optymalna?

9. Czy w obliczu zapowiadanych przez Ministerstwo regulacji, nie byłoby zasadne, aby zmienić ten stan rzeczy i rozpatrywać wspólnie ewentualne regulacje związane z uprawnieniami do zabiegów związanych z poprawianiem urody przez lekarzy, kosmetyczki i kosmetologów? Tym bardziej że wymagania sanitarnohigieniczne dla gabinetów kosmetycznych rosną. Środowisko kosmetyczne również dostrzega konieczność regulacji w tym zakresie. Wspólne działanie na pewno pomogłoby stworzyć dobre regulacje.

10. Czy jest planowane wpisanie kosmetyczki lub kosmetologa na listę zawodów medycznych?

Będę bardzo wdzięczna za przesłanie odpowiedzi na powyższe pytania oraz uwzględnienie podejmowanych przez nas problemów w dalszych pracach nad rozporządzeniem i ewentualnymi dalszymi regulacjami, które będą obejmować pracę gabinetów kosmetycznych i fryzjerskich.

Korespondencję we wszystkich wymienionych sprawach proszę kierować na adres e-mail: ania@gabinetodzaplecza.pl

Z poważaniem,
Anna Wydra Nazimek
redaktor w portalu Gabinet od zaplecza

AKTUALIZACJA: List został oficjalnie przyjęty, wprowadzony do systemu i nadano mu numer.